Je kunt niet winnen van een narcist door hetzelfde terug te doen. Hoe dan wel?
Het is maar wat je gewoon vindt. Meestal heb je het niet eens door dat iemand narcistisch is, totdat je merkt dat het gedrag van die persoon gewoon niet klopt. Als je problemen krijgt met iemand die narcistische trekken heeft, dan moet je weten dat terug bijten op hetzelfde level niet werkt; je krijgt hetzelfde nog harder terug.
Wat je goed moet begrijpen is dat deze mensen totaal geen zelfreflectie hebben op wat hun eigen aandeel is in de relatie met jou.
Sterker nog, zij (het kunnen mannen en vrouwen zijn, maar we praten nu even over zij) is niet geïnteresseerd om de relatie goed te houden tussen jullie. Zij zal dan ook zichzelf niet vergelijken met jou. Maar wel de competitie aangaan en zichzelf altijd boven jou plaatsen. Sterker nog, ze zal je laten voelen dat jij minderwaardig bent. Daarom zijn onuitgesproken regels, inzichten, omgangsnormen en gedrag dat wat zij doet anders dan dat zij van jou verwacht. Meten met verschillende meetlatten gebeurd hier altijd. Ze ziet hierdoor niet wat ze zelf veroorzaakt.
Daarnaast is ze er goed in om alles wat je zegt om te draaien in het negatieve ten koste van jou en zal zichzelf als slachtoffer zien en dat alles haar wordt aangedaan. Dit zal nooit stoppen, want voor haar is alles geoorloofd en vanuit haar perspectief is het terecht.
Mits je het anders aanpakt.
De paradox bij deze mensen (die een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben al of niet gediagnosticeerd) is dat ze niet door hebben dat ze door hun eigen gedrag worden uitgespuugd. Hierdoor worden ze meestal niet geaccepteerd en worden ze vaak ook nog afgewezen. En je moet weten dat zij zich al heel snel afgewezen en miskend voelen. Het wordt hen aangedaan alsof het iets is wat buiten henzelf ligt. Niet door eigen toedoen.
Antroposofisch gezien heeft het met verschillende zaken te maken. In het kort, er is te weinig ik-kracht die zichzelf uit dit overlevingssysteem haalt. Daardoor gaan ze ‘Ik moet er voortdurend boven staan, want dan ben ik veilig en word ik niet aangevallen- gedrag’ tonen. Doordat hun ik-kracht ontbreekt, is het schip onbemand en omdat er geen kapitein is, is er ruimte voor tegenkrachten. Deze Ahrimanische tegenkrachten gaan op de achtergrond sturen en die willen niets anders dan dat er geen liefde meer is, dat er geen gevoel meer is, dat iedereen zich gaat gedragen als een robot. En het is afschuwelijk, maar deze tegenkrachten willen het liefste dat andere mensen doodgaan. Behalve zichzelf natuurlijk. Dus je hebt met een mens te maken die deze krachten bij zich heeft. Dat is niet niks.
Dat je weet dat wanneer je met een narcistisch mens te maken heeft, het dan moeilijk is om haar keihard af te wijzen, ook al vraagt zij erom in haar eigen ‘afwijs- en top-down-gedrag’ jou. Het heeft geen zin om haar af te wijzen, want niemand wordt er gelukkig van in de relatie. Maar het heeft ook geen zin om op alles wat ze vindt wat gedaan, gezegd of geregeld moet worden dat jij er klakkeloos (en willoos) in meegaat.
Als je dat wel doet, dan verloochen je je eigen gevoel van eigenwaarde, van waarheid en gelijkwaardigheid van mens tot mens en dan voel je je heel erg rot, minderwaardig en is al je energie eruit.
Wat kun je wel doen?
Alles draait om congruent te blijven in je voelen, denken, wat jij wilt en wat je zegt en doet ten opzichte van jezelf. Dat alleen al is moeilijk. Vooral als je bijvoorbeeld met een narcistische moeder bent opgegroeid en vandaar uit als overleving geleerd hebt om de ander altijd maar te pleasen. Dicht bij jezelf blijven in wat jij voelt en nodig hebt, is noodzakelijk. En dat is juist het moeilijkste, omdat je eigen ‘ik’ in het contact er meestal uitvliegt en er alleen nog maar als het ware verlamd bij staat.
Ik heb weleens een narcistische vrouw over haar nog extremere narcistische moeder horen zeggen: “Choose your battles.”
Omdat een narcistisch mens altijd bezig is met ‘boven-onder’, met ‘top-down’, zorgt dit ervoor dat er onwijs veel momenten zijn waar je je grens moet aangeven. Of anders gezegd: gedrag is een patroon. Bij mensen met narcistische trekken laten ze hun ‘boven-onder’ en ‘top-down’ gedrag continue zien en dat gedrag wordt herhaald en herhaald en herhaald.
Wil je leren om hier beter mee om te gaan? Kies dan als start een klein gedrag van haar wat je aankan en ga van daaruit verder.
Dit is wat belangrijk is. Voel wat bij jou de grens is van ‘dit lukt wel’ en ‘dit kan ik beslist niet hebben’. Want zij zal altijd over jou heen gaan, over jou heen walsen. Ervaar wat voor jou de grens is, waar niet overheen gegaan mag worden.
Geef aan wat wel kan en waar je niet mee akkoord gaat. Let wel: doe dit op een oprechte manier (en toon), naar de ander, maar wel begrensd. Dit zal in het begin zeker lastig gaan, omdat je irritatie en boosheid gevoel te groot is, maar hoe vaker je dit doet, des temeer zal je merken dat het iets van de ander is en je irritatie afneemt. Het is namelijk niet iets van jou.
Dergelijk gedrag is een gewoonte en zal zich blijven herhalen. Dus realiseer je goed dat je in het volledige theater van afwijzing, zich tekort gedaan voelen en boosheid of manipulatie een toeschouwer blijft. Blijf rustig, herhaal wat je gezegd hebt en wat je grens is. Net zolang als het nodig is en probeer uit de emotie te blijven.
Bij doorgaan en doorgaan van haar geef je aan dat het nu genoeg is en je bij je standpunt blijft, dat je ziet wat het haar doet, maar dat dit gedrag nu geen zin heeft en jij iets anders wilt of uit het gesprek stapt. En dit vervolgens ook doet! Onthoud dat dit gedrag van de ander is en dat deze persoon dit overal doet, vooral bij de mensen die dichtbij haar staan.
En wellicht het belangrijkste; gedrag zit ook in jouw gewoontepatronen. Dus als het niet lukt, probeer je het gewoon de volgende keer weer. Net zolang het bij jou een gewoonte is geworden.
Veel succes met het oefenen! Mocht je hierover willen praten, dan ben je altijd welkom.
Hartegroet,
Reageer op dit artikel
